Ons manifest
Toen onze oudste zo’n tien jaar geleden naar school ging, viel mij op dat hij eigenlijk niet zoveel anders les kreeg dan ik. Het enige verschil was dat ik in 1974 naar de lagere school ging en hij in 2006 naar groep 2 van het huidige basisonderwijs.
Inmiddels had ik door mijn werk ervaren dat we de grondstoffen en onze aarde aan het uitputten zijn; we weten de natuurlijke kringlopen slecht te sluiten, hebben weinig aandacht voor groen en in veel gebieden op aarde gaan we respectloos om met mensen en kinderen. Groei en winst was het credo tijdens mijn eerste stappen in mijn loopbaan. Maar wat geef ik door aan onze kinderen? Hoe is het met onze aarde gesteld en kunnen zij later net zo’n leuk leven hebben als wij?
De aarde en wij, we hebben elkaar nodig
Duurzaam ondernemen en onderwijs is heel logisch. We kunnen niet zonder de aarde en haar natuur. We nemen nu te veel grondstoffen en geven te weinig terug. Voor het verbeteren van de balans kunnen we het beste kijken naar voorbeelden in de natuur. Het denken en werken in systemen begint eigenlijk in het onderwijs door het aanbieden van vakoverstijgend en toekomstgericht leren. Lineair denken en werken moet omgezet worden naar circulair oplossen en doen. Ook het bedrijfsleven maakt vandaag al stappen richting het sluiten van natuurlijke kringenlopen en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het lijkt voor scholen en organisaties vaak onmogelijk om dit toe te passen. Maar als je erover na gaat denken, wordt het al snel heel gewoon. Lesstof staat niet op zichzelf. Elke stap is een onderdeel van een groter geheel.
In kleine stappen veranderen om te verbeteren
Een kleine stap kan zijn om kleuters tomatenzaadjes te laten drogen. Zelf een paar in een pot op de vensterbank groot zien worden en een paar meegeven aan de middenbouw om te zaaien in de schooltuin. En na de oogst vergelijken welke het groots, roodst en lekkerst zijn geworden. De invloed van het weer kan besproken worden en ook het effect van veel of weinig water. De lesstof bevindt zich om je heen; wat je moet doen is kijken en toepassen. Van de tomaten kun je pizza tomatensaus of tomatensoep maken. Een paar zaadjes bewaar je weer voor volgend jaar. Er zijn veel kansen voor vakoverstijgend en toekomstgerichte onderwijs. De tomaten kunnen worden gebruikt voor rekensommen. En de leerlingen kunnen verhaaltjes schrijven en presentaties geven over deze groente of fruit.
Voor organisaties en scholen
Wat heel erg makkelijk is om projecten te bedenken met de klas over het klimaat neutraler maken van het schoolgebouw. Veel van onze schoolgebouwen zijn oud, hebben een slecht leefklimaat en slurpen energie. Je kunt in de klas lampen tellen, de raampartijen en verwarming inspecteren, water verbruik noteren, en zelf CO2 metingen doen. Op basis van deze onderzoeksresultaten kunnen de leerlingen aanbevelingen bedenken voor de conciërge en directeur. En misschien gelden deze wel voor alle klassen van de school. Voor middelbare scholen kun je met bedrijven in de buurt projecten uit werken waardoor de school en zelfs de buurt duurzamer of socialer wordt.
Het ligt voor de hand, het kost een beetje moeite maar het resultaat is verbluffend omdat deze manier van leren toekomstbestendig is en veel beter beklijfd bij de leerlingen.
Ook in het bedrijfsleven kunnen we eenvoudig kleine stappen zetten. Er kan begonnen worden bij de bewustwording van het management en de medewerkers. Het heeft het beste effect als het heel klein en uitvoerbaar wordt gemaakt door de medewerkers zelf. Vraag het ze en laat het ze proberen. Dit is effectiever dan de ideeënbus of een dag op de hei!
Werken voor het business model van de aarde
Waar het om gaat is dat je in het onderwijs en binnen organisaties een beeld vormt bij people, planet & prosperitiy en wat dat betekent voor jouw bedrijfsvoering. Dat je het heft in handen neemt om zelf stappen te zetten en het te proberen, dus PLAY. Want uiteindelijk vraagt de toekomstige economie om verantwoorde acties te doen welke leiden tot de transities voor een circulaire wereld. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en bieden je aan om je te helpen in het ontwikkelen van toekomstbestendige proposities voor een betere wereld, voor ons en de generaties na ons.